Το αναλόγιο είναι ξύλινο ή μεταλλικό έπιπλο, που στο πάνω μέρος του έχει μία ή δύο επιφάνειες που έχουν ελαφρή κλίση, ώστε να τοποθετούνται σ’ αυτές ανοιχτά βιβλία και να διευκολύνεται το διάβασμα.
Το αναλόγιο ή αναλογείο, όπως λεγόταν παλιότερα, χρησιμοποιήθηκε και στην αρχαία Ελλάδα ως βοηθητικό για την ανάγνωση.
Στις πρώτες χριστιανικές εκκλησίες υπήρχε ένα είδος αναλογίου στον άμβωνα. Εκεί τοποθετούσε ο παπάς το Ευαγγέλιο και οι ψάλτες τα βιβλία τους. Αργότερα όμως έπαψαν οι ψάλτες να χρησιμοποιούν τον άμβωνα και έμειναν στα δεξιά και στ’ αριστερά του ναού, όπου τοποθετήθηκαν αναλόγια, για να στηρίζουν σ’ αυτά τα βιβλία τους. Τα αναλόγια χρησιμοποιούνται συνήθως από τους ρήτορες, τους ομιλητές, αυτούς ου κάνουν μια διάλεξη κτλ.
