Η μονή Σουμελά, είναι ιστορικό μοναστήρι του Πόντου
Χτίστηκε τον 4ο αι. στο όρος Μελά της Τραπεζούντας από τους μοναχούς Βαρνάβα και Σωφρόνιο, οι οποίοι μετάφεραν εκεί την εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας.
γνώρισε μεγάλη ακμή και αποτελούσε πνευματικό κέντρο του Πόντου. Εκεί βρέθηκε το 16ο αι. ένα από τα χειρόγραφα των παραλλαγών του ακριτικού έπους.
Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, οι πρόσφυγες πήραν από κει την εικόνα της Παναγίας και ίδρυσαν το 1950, τη νέα μονή σουμελά που είναι αφιερωμένη στην Παναγία και βρίσκεται κοντά στο χωριό Καστανιά, στο Βέρμιο.
Κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου, που γιορτάζεται η Κοίμηση της Θεοτόκου, η μονή Σουμελά κατακλύζεται από χιλιάδες προσκυνητές απ’ όλη την Ελλάδα
