Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή διαρκεί από την Καθαρή Δευτέρα μέχρι το Μεγάλο Σάββατο.
Πρόκειται για σαράντα ημέρες νηστείας, συμμετοχής στη λατρεία, προσευχής και αγαθών έργων.
Ο αριθμός “σαράντα” θεωρείται ιερός και έχει καθοριστεί κατά μίμηση βιβλικών προτύπων: Ο Μωυσής στο όρος Σινά νήστεψε σαράντα μέρες προτού συναντήσει το Θεό το ίδιο και ο προφήτης Ηλίας.
Ιδιαιτέρως όμως στη διαμόρφωση του αριθμού αυτού επέδρασε το παράδειγμα του Κυρίου, ο οποίος, πριν αρχίσει τη δημόσια δράση Του, νήστεψε “ημέρες τεσσαράκοντα και νύκτας τεσσαράκοντα” (Ματθ. 4, 2).
Η περίοδος της Σαρακοστής περιλαμβάνει πέντε Κυριακές, που αριθμούνται κατά σειρά ως Α’, Β’, Γ’, Δ’ και Ε’ Κυριακή των Νηστειών.
Αυτοπειθαρχία
Κατά την διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής νηστεύουμε από ορισμένες τροφές, εντατικοποιούμε την ιδιωτική και δημόσια προσευχή, εξομολογούμαστε, προσπαθούμε να βελτιωθούμε ως άνθρωποι, μετανοούμε και γινόμαστε ελεήμονες για να αποκατασταθούν οι αμαρτίες που διαπράξαμε.
Η τήρηση της Μεγάλης Τεσσαρακοστής χαρακτηρίζεται από τη νηστεία και την αποχή από ορισμένες τροφές, την εντατικοποίηση της ιδιωτικής και δημόσιας προσευχής, την αυτοεξέταση, εξομολόγηση, προσωπική βελτίωση, μετάνοια, ελεημοσύνη και αποκατάσταση για τις αμαρτίες που διαπράχθηκαν.